Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης

Ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης είναι μια κατάσταση που προκαλεί έντονη ζάλη και ίλιγγο συνήθως κατά την αλλαγή της θέσης της κεφαλής του ασθενή. Ονομάζεται έτσι διότι δεν υποκρύπτει κάποια παθολογία, διαρκεί κάποια δευτερόλεπτα, συνοδεύεται από αίσθημα περιστροφής, χωρίς πτώση της ακοής και προκαλείται από απότομες κινήσεις της κεφαλής. Αιτία της πάθησης είναι η μετατόπιση των κρυστάλλων ή ωτόλιθων και η συσσώρευση τους σε συγκεκριμένη θέση του έσω ωτός. Ο λαβύρινθος είναι τελικό όργανο που ελέγχει τη στάση, την ισορροπία και τη βάδιση μας. Μέσα στο λαβύρινθο ρέει φυσιολογικά η λέμφος μέσω της οποία ο λαβύρινθος ελέγχει τη θέση του σώματος στο χώρο. Για κάποιο λόγο όταν συμβαίνει η αποκόλληση των κρυστάλλων και εισέρχονται στο χώρο των σωληνίσκων παρεμποδίζεται η ροή της λέμφου με αποτελέσματα την αποστολή λάθος πληροφόρησης υποτιθέμενης κίνησης στον εγκέφαλο από το λαβύρινθο, ενώ στην πραγματικότητα το κεφάλι παραμένει ακίνητο.

Κύρια συμπτώματα του είναι η ζάλη, το αίσθημα περιστροφής, ο ίλιγγος, ο πονοκέφαλος, η ναυτία και η τάση προς έμετο. Οι δραστηριότητες που προκαλούν την έκλυση των παραπάνω συμπτωμάτων διαφέρουν από άτομο σε άτομο, αλλά κοινή παρατήρηση είναι πως η έκλυση των συμπτωμάτων έχει σχέση με ακραία θέση της κεφαλής. Έτσι συχνά αναφέρεται πως απότομο ανασήκωμα από το κρεβάτι ή στριφογύρισμα και απότομη αλλαγή θέσης στον ύπνο προκάλεσε έντονη ζάλη και ίλιγγο. Τα επεισόδια αυτά της ζάλης διαρκούν λίγα δευτερόλεπτα αλλά μπορεί να είναι αρκετά συχνά. Για να διαγνώσουμε τη μορφή αυτή ιλίγγου, πέρα από το ιστορικό και τη λεπτομερή εξέταση, πρέπει να γίνει και μια πολύ σημαντική εξέταση- χειρισμός που ονομάζεται χειρισμός Dix- Hallpike

Η αποκλειστική θεραπεία αυτής της μορφής του ιλίγγου είναι οι λεγόμενοι χειρισμοί επανατοποθέτησης των ωτολίθων  Στόχο έχουν να μετακινήσουν τους ωτόλιθους από την θέση που προκαλεί την έκλυση του ιλίγγου, δηλαδή από τον οπίσθιο κάθετο ημικύκλιο σωλήνα. Τα ονόματα των χειρισμών ανήκουν στους πρώτους που αρχικά τους περιέγραψαν και κάθε χειρισμός διαρκεί περίπου 15 λεπτά μέχρι να ολοκληρωθεί. 

Ο χειρισμός του Epley καλείται και χειρισμός επανατοποθέτησης των ωτολίθων και περιλαμβάνει τοποθέτηση της κεφαλής σε 4 διαφορετικές θέσεις και παραμονή σε αυτές για περίπου 30 δευτερόλεπτα. Οι ωτόλιθοι απομακρύνονται και επιστρέφουν στην αρχική τους θέση σχεδόν από την πρώτη εφαρμογή του χειρισμού. Μια δεύτερη εφαρμογή ίσως απαιτηθεί, σε δύσκολες περιπτώσεις στις οποίες τα συμπτώματα επιμένουν και αυτό αφορά το 30% των περιπτώσεων περίπου.

Ο χειρισμός του Semont, ο οποίος καλείται και χειρισμός απελευθέρωσης των ωτολίθων, πραγματοποιείται με την γρήγορη εναλλαγή θέσης του ασθενή από το ένα στο άλλο πλευρό, ενώ ο ασθενής βρίσκεται ξαπλωμένος.

Δυστυχώς αν και απλή πάθηση, αυτή η μορφή ιλίγγου έχει υψηλά ποσοστά επανεμφάνισης που φτάνουν στο 50% μέσα στην πενταετία, ειδικά εάν οφείλεται σε τραύμα της κεφαλής